Lập trình Android là gì? Những điều cần biết nếu muốn theo đuổi lập trình Android

1. Lập trình Android là gì?

Ở thời điểm hiện tại, khi công nghệ và nền kinh tế toàn cầu có những bước phát triển ấn tượng thì việc sử dụng thiết bị di động dần trở nên phổ biến và cần thiết. Theo số liệu thống kê của một số chuyên trang về công nghệ, vào năm 2023, có tới 3,6 tỷ trong số 7,33 tỷ người dùng smartphone là người dùng Android. Số lượng này chiếm tới 49,11% và còn được dự đoán còn tiếp tục tăng.

Chiếm tỷ trọng cao lại có sức phát triển ấn tượng nên các lĩnh vực liên quan đến Android trong đó có lập trình cũng chịu nhiều ảnh hưởng tích cực. Đây cũng là lý do giúp lập trình Android trở thành lĩnh vực nhận được sự quan tâm lớn và sở hữu sức hút ấn tượng.

Vậy lập trình Android là gì? Đây là một mảng thuộc lĩnh vực lập trình, dùng để chỉ việc xây dựng và phát triển phần mềm, ứng dụng trên hệ điều hành Android - một nền tảng hệ điều hành được phát triển bởi Google.

Với số lượng thiết bị Android ở thời điểm hiện tại, đây thực sự là lĩnh vực tiềm năng cũng như có sức phát triển đáng ngưỡng mộ. Vì thế nên không khó hiểu khi nhiều kỹ sư lập trình lựa chọn phát triển theo con đường này.

2. Tìm hiểu về nền tảng Android

Là nền tảng có số lượng người dùng đông nhất toàn cầu nhưng không phải ai cũng hiểu về Android. Dưới đây là một số điểm cơ bản về nền tảng hệ điều hành di động này sau khi đã biết lập trình Android là gì.

2.1. Nền tảng Android là gì?

Android được biết đến là hệ điều hành được phát triển dựa trên nền tảng gốc Linux, dành riêng cho thiết bị di động cảm ứng như smartphone và máy tính bảng. Ban đầu, nền tảng này được nghiên cứu và phát triển bởi Android Inc. dưới sự hỗ trợ về tài chính của Google. Tuy nhiên đến năm 2005, gã khổng lồ ngành công nghệ đã chính thức mua lại Android Inc. và trở thành đơn vị phát triển nền tảng này.

Hiện nay, Android được phát hành với 2 phiên bản chính là phiên bản mã nguồn mở và phiên bản mã nguồn theo Giấy phép Apache. Đây được xem là cơ hội lớn để các nhà phát triển phần mềm trên nền tảng này có thể sửa đổi, sáng tạo những ứng dụng của riêng mình mà không cần mất phí.

Theo số liệu thống kê của các chuyên trang về công nghệ vào cuối năm 2022, Android là hệ điều hành chiếm thị phần cao nhất trên thị trường thiết bị di động. Tổng số lượng thiết bị dùng hệ điều hành Android chiếm tới 70% thị phần, sau đó là iOS với 28%.

2.2. Sự ra đời và phát triển của nền tảng Android

Thay vì phát hành sớm như nhiều nền tảng khác, Android được Google nghiên cứu và phát triển riêng trước khi công bố và được sử dụng rộng rãi. Đây là một quá trình dài cũng như được thực hiện bởi những kỹ sư hàng đầu về công nghệ.

Phiên bản Android đầu tiên được ra mắt năm 2007, cùng với sự xuất hiện của Liên minh thiết bị cầm tay mở. Đến năm 2008, chiếc điện thoại đầu tiên sử dụng hệ điều hành Android đã chính thức được bán ra.

So với phiên bản gốc được nghiên cứu bởi Android Inc. ban đầu, Google cải tiến khá nhiều thứ. Trong đó nổi bật nhất là sự thay đổi của kiến trúc nhân Linux.

Hiện tại, gã khổng lồ ngành công nghệ vẫn phát triển và update các phiên bản mới của hệ điều hành Android định kỳ. Vậy nên không khó hiểu khi thị phần của nền tảng này trong cơ cấu phân bổ hệ điều hành di động vẫn luôn ở vị trí đứng đầu.

3. Lập trình Android bằng ngôn ngữ gì?

Vốn là lĩnh vực tiềm năng nên việc phát triển phần mềm trên nền tảng này nhận được sự quan tâm của nhiều kỹ sư công nghệ thông tin. Vậy những ngôn ngữ có thể được sử dụng để lập trình Android là gì?

3.1. Lập trình Android bằng ngôn ngữ Java

Java được biết đến là ngôn ngữ lập trình phổ biến không chỉ với nền tảng Android. Đây cũng là một trong những ngôn ngữ lập trình trên nền tảng này xuất hiện sớm và dần trở nên phổ biến nhất.

Đặc biệt, công cụ chuyên dùng để phát triển phần mềm Android - Android Studio cũng hỗ trợ ngôn ngữ lập trình này rất tốt. Chính vì thế nên Google - đơn vị đang sở hữu hệ điều hành di động này cũng khuyến cáo các nhà phát triển nên sử dụng Java.

3.2. Lập trình Android bằng ngôn ngữ C++

Nếu là một lập trình viên thì C++ là sự lựa chọn không còn xa lạ. Tuy nhiên, khác với các ngôn ngữ lập trình khác, C++ tương thích với phần cứng tốt hơn.

Việc lựa chọn phát triển ứng dụng bằng C++ sẽ giúp bạn tốn ít tài nguyên phần cứng hơn nhiều so với các ngôn ngữ khác. Bên cạnh đó, hiệu suất chương trình cũng cao hơn, việc tối ưu hóa cũng trở nên dễ dàng hơn nhiều.

3.3. Lập trình Android bằng ngôn ngữ C#

C# cũng là một trong những sự lựa chọn sáng giá nếu các lập trình viên không biết ngôn ngữ nên dùng trong lập trình Android là gì. Đây là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng đa năng, được nghiên cứu và phát triển bởi Microsoft.

Ưu điểm của các chương trình được xây dựng bằng C# chính là việc mã nguồn được dịch trực tiếp sang mã thực thi của hệ điều hành. Sau hơn 20 năm ra mắt kể từ lần đầu vào năm 2000, C# đã và đang là ngôn ngữ được lựa chọn bởi nhiều lập trình viên.

Tuy nhiên, vì là ngôn ngữ lập trình đơn giản với khoảng 80 từ khóa cùng hệ thống dữ liệu dựng sẵn nên việc chọn C# cũng đồng nghĩa với một số hạn chế. Ví dụ như chỉ có thể chạy trên hệ điều hành Windows có bắt buộc cài .NET Framework. Bên cạnh đó thao tác với phần cứng của C# khá yếu, còn phụ thuộc nhiều vào hệ điều hành Windows…

3.4. Lập trình Android bằng ngôn ngữ Kotlin

Là cái tên khá xa lạ nhưng ít ai biết, Kotlin là gợi ý hàng đầu khi bạn thắc mắc ngôn ngữ dùng cho lập trình Android là gì. Thậm chí, đây còn là ngôn ngữ được ưu tiên và khuyến khích trong các hướng dẫn lập trình Android cơ bản.

Kotlin được phát triển bởi đội ngũ kỹ sư lập trình Jetbrains và là ngôn ngữ lập trình đa nền tảng. Sau khi phát hành vào năm 2011 và 2017, Google cũng đã ra tuyên bố sẽ dành những ưu tiên hỗ trợ hàng đầu cho Kotlin.

3.5. Lập trình Android bằng ngôn ngữ Python

Hiện tại, Python là một trong những ngôn ngữ lập trình phổ biến và được sử dụng bởi nhiều lập trình viên. Đây cũng là một trong những sự lựa chọn hợp lý nếu bạn là người mới.

Python cho phép lập trình viên phát triển mã nguồn mà không cần cài đặt quá nhiều công cụ. Bên cạnh đó, việc chạy thử cũng đơn giản hơn nhiều khi bạn có thể sử dụng chính thiết bị Android của mình nếu lựa chọn ngôn ngữ này.

3.6. Các Ứng dụng/ App được thiết kế bằng ngôn ngữ Lua

Dù không được hỗ trợ nhiều bởi Google nhưng Lua cũng là một ngôn ngữ lập trình đáng cân nhắc cho nền tảng Android. Đây là ngôn ngữ nhỏ gọn, đơn giản, có thể hoạt động đa nền tảng và không bị phụ thuộc quá nhiều vào phần cứng.

So với các ngôn ngữ lập trình khác, Lua sở hữu lợi thế lớn với cấu trúc linh động hơn, ít dư thừa và dễ dàng sử dụng.

3.7. Ngôn ngữ HTML5/ CSS/ JavaScript

Thoạt nghe thì đây là tổ hợp khá quen thuộc khi phát triển web nhưng ít ai biết rằng HTML5 + CSS + Javascript cũng được nhiều lập trình viên dùng để phát triển ứng dụng Android.

Tuy nhiên, các ngôn ngữ này thường được dùng để xử lý các vấn đề frontend là chủ yếu. Nhưng nếu trường hợp lập trình viên đủ chuyên môn và kinh nghiệm thì đây cũng là một sự lựa chọn không tồi để xây dựng các phần mềm cho nền tảng Android.

4. Công việc của người lập trình Android là gì?

Không khó để biết được công việc của các lập trình viên Android là gì. Thậm chí, chính cách gọi này cũng đã phần nào cho thấy công việc mà các kỹ sư công nghệ thông tin này chịu trách nhiệm thực hiện.

Tuy nhiên, tùy theo level cụ thể cũng như đơn vị mà các lập trình viên làm việc, nhiệm vụ cụ thể sẽ có đôi chút khác biệt. Nhưng nhìn chung ở thời điểm hiện tại, các lập trình viên Android thường đảm nhiệm những công việc dưới đây.

• Trực tiếp tham gia vào việc nghiên cứu và xây dựng ứng dụng cho nền tảng Android

Đây là nhiệm vụ chính, quan trọng nhất và cũng là công việc chiếm phần lớn thời gian của các lập trình viên. Họ sẽ là người nhận yêu cầu từ cấp trên hoặc các bộ phận liên quan, từ đó phác thảo những công việc cần làm.

Sau khi hệ thống được khối lượng công việc, họ cũng sẽ là người xây dựng mà nguồn ứng dụng bằng ngôn ngữ lập trình dưới sự hỗ trợ của các công cụ. Bên cạnh đó, lập trình viên Android cũng sẽ chịu trách nhiệm demo, lắng nghe ý kiến, sửa lỗi và tiến hành điều chỉnh khi có yêu cầu.

Ngoài ra, khi ứng dụng đã được phát hành, đội ngũ lập trình viên sẽ tiếp tục nghiên cứu và phát triển mã nguồn. Hiện tại, các tính năng mới hoặc cải thiện của các ứng dụng Android đa phần được bổ sung dưới dạng các phiên bản cập nhật.

• Phối hợp với các bộ phận khác để đảm bảo tiến độ và chất lượng dự án

Đội ngũ xây dựng và phát triển các ứng dụng Android thường không chỉ có mỗi lập trình viên. Một số bộ phận khác có thể kể đến như thiết kế, kiểm thử… nhất là với đội ngũ xây dựng game.

Vì thế nên để có thể đảm bảo được tiến độ cũng như chất lượng của dự án trong suốt quá trình thực hiện, các lập trình viên cũng cần trao đổi với các bộ phận liên quan. Việc này cũng sẽ giúp các bên dễ dàng hiểu được yêu cầu, mong muốn của đối phương, từ đó nâng cao hiệu suất công việc cũng như đảm bảo chất lượng sản phẩm khi hoàn thiện.

• Trao đổi và làm việc với khách hàng nếu cần

Dù không quá nhiều nhưng ở một số đơn vị, doanh nghiệp, đội ngũ lập trình viên Android còn là người trực tiếp trao đổi hoặc làm việc với khách hàng. Điều này sẽ giúp họ hiểu hơn yêu cầu của khách cũng như có thể đưa ra một số tham vấn về chuyên môn.

Ngoài ra, đối với một số vị trí quản lý hoặc giám đốc kỹ thuật thì họ sẽ chịu trách nhiệm về việc điều phối nhân sự, đưa ra chiến lược và các nhiệm vụ liên quan.

5. Kỹ năng của một nhà lập trình nền tảng Android

Là lĩnh vực tiềm năng nhưng trên thực tế, không phải ai cũng có thể theo đuổi được lập trình Android. Vậy những kỹ năng cần có của những kỹ sư lập trình Android là gì?

5.1. Kiến thức và kỹ năng chuyên môn

Chuyên môn vẫn luôn là yếu tố mà nhân sự cần đảm bảo và với lĩnh vực có sự đào thải cũng như cần nguồn nhân sự chất lượng cao như lập trình thì nó lại càng quan trọng. Một số yêu cầu về chuyên môn mà các lập trình viên Android cần đáp ứng phải kể đến như sau:

• Hiểu biết và sử dụng thành thạo các ngôn ngữ lập trình

Đây là yêu cầu cơ bản nhất mà không chỉ lập trình Android mới cần có. Ứng dụng trên nền tảng này có thể được xây dựng từ nhiều ngôn ngữ khác nhau từ C/C++, Java… đến Python. Vì thế nên lập trình viên hoàn toàn có thể cân nhắc để lựa chọn ngôn ngữ mình thực sự phù hợp để đảm bảo chất lượng sản phẩm cũng như hiệu quả công việc.

• Có khả năng hiểu sâu và làm việc với cơ sở dữ liệu

Lập trình viên cũng là người cần hiểu sâu và làm việc được với cơ sở dữ liệu. Bởi lẽ bất kỳ ứng dụng nào cũng cần làm việc với dữ liệu, dù là ít hay nhiều. Chỉ khi lập trình viên có thể hiểu sâu thì bạn mới có thể xây dựng những chức năng cần thiết, đáp ứng nhu cầu của người dùng cuối.

• Thành thạo công cụ hỗ trợ xây dựng ứng dụng Android

Tất cả mã nguồn của ứng dụng Android đều cần được xây dựng và quản lý trên một môi trường nhất định, đó là Android Studio. Đây không chỉ là công cụ hỗ trợ xây dựng mã nguồn mà còn là môi trường tích hợp những gì cần thiết nhất để có thể phát triển và quản lý mã nguồn của ứng dụng Android.

Bên cạnh đó thì một số công ty, doanh nghiệp có thể yêu cầu nhân sự đáp ứng trình độ ngoại ngữ để đảm bảo quá trình giao tiếp trong công việc hoặc sử dụng các tài liệu chuyên môn.

5.2. Các kỹ năng mềm cần thiết cho công việc

Không chỉ riêng chuyên môn, các lập trình viên Android còn cần đáp ứng được các yêu cầu về kỹ năng mềm cần thiết, cụ thể như:

• Khả năng nhận biết, phân tích, lập luận và xử lý vấn đề

Đối với các lập trình viên, sự nhanh nhạy là điều vô cùng cần thiết. Khi đó, họ có thể nhận biết vấn đề một cách nhanh chóng, đưa ra được những phân tích, lập luận cần thiết và đề xuất những phương án xử lý tối ưu nhất.

Không chỉ vậy, trong quá trình làm việc nhóm hoặc trao đổi với cấp trên, khách hàng thì các lập trình viên cũng cần bảo vệ quan điểm của mình nếu nó đúng và hợp lý. Vậy nên việc các doanh nghiệp đặt ra yêu cầu này là điều khá dễ hiểu.

• Khả năng lập kế hoạch và phân chia công việc

Không chỉ các cấp quản lý mà chính các lập trình viên cũng cần có khả năng lập kế hoạch cũng như phân chia công việc một cách khoa học. Thông thường, các dự án sẽ diễn ra trong thời gian khá dài và chia thành nhiều giai đoạn.

Vì thế nên nếu không có kế hoạch cụ thể thì rất khó để các lập trình viên có thể xác định được nhiệm vụ của từng giai đoạn cũng như đưa ra phương án thực hiện nó.

• Một số kỹ năng mềm khác

Ngoài ra, các doanh nghiệp thường đưa ra một số yêu cầu về kỹ năng khác như khả năng làm việc nhóm, khả năng thuyết trình hay khả năng giao tiếp… Một số vị trí quản lý cấp cao thì còn có thể cần đáp ứng yêu cầu về năng lực điều phối nhân sự hay tầm nhìn chiến lược.

6. Học lập trình Android khó hay dễ?

Nhận thấy tiềm năng phát triển nên những năm gần đây, số lượng người cân nhắc học lập trình Android tăng lên khá cao. Thế nhưng liệu nó có dễ như nhiều người vẫn nghĩ?

Trên thực tế, việc học khó hay dễ phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Đối với những ai có năng lực, dễ tiếp thu… thì việc học không quá khó. Tuy nhiên với nhiều người thì học lập trình Android thực sự không hề đơn giản.

Đặc biệt, nếu như không đầu tư thời gian, công sức và cả trí tuệ thì bất cứ điều gì cũng gặp khó khăn chứ không riêng lĩnh vực lập trình Android. Bên cạnh đó, khối lượng kiến thức cũng như hành trình mà các lập trình viên cần đáp ứng rất lớn. Vậy nên bạn có thể cân nhắc thật kỹ xem có hay không nên lựa chọn lĩnh vực này.

7. Cơ hội nghề nghiệp của người học lập trình Android

Không phải ngẫu nhiên mà lập trình Android lại trở thành “mảnh đất” màu mỡ và được nhiều người cân nhắc lựa chọn đến vậy. Một trong những lý do lớn nhất chính là cơ hội nghề nghiệp cực rộng mở.

Ở thời điểm hiện tại, Android vẫn đang giữ vị trí đứng đầu trong cơ cấu thị phần hệ điều hành di động. Ngoài ra, công nghệ phát triển không ngừng cũng như nhu cầu giải trí bằng các ứng dụng thông minh cũng đem lại những tác động lớn lên nền công nghệ toàn cầu.

Chỉ riêng Việt Nam đến năm 2025, thị trường nội địa dự kiến thiếu khoảng 200.000 nhân lực khối công nghệ thông tin. Trong đó có một phần không nhỏ là lập trình viên Android. Điều này cũng đồng nghĩa với việc các lập trình viên có nhiều cơ hội để cân nhắc và lựa chọn việc làm phù hợp.

Không dừng ở đó, các lập trình viên cũng có nhiều tiềm năng để phát triển với lộ trình dựa trên năng lực thực tế. Nếu đáp ứng được chuyên môn, kinh nghiệm và cả năng lực quản lý thì nhân sự hoàn toàn có thể trở thành team leader, trưởng phòng, PM… hay thậm chí là giám đốc kỹ thuật.

Ngoài cơ hội thăng tiến, mức thu nhập hấp dẫn của các lập trình viên Android cũng là lý do lĩnh vực này được nhiều người lựa chọn. So với mặt bằng chung trên thị trường lao động thì đây hiện là lĩnh vực sở hữu mức lương rất ấn tượng.

Dải lương phổ biến nhất cho các lập trình viên Android là từ 12 tới 20 triệu đồng/người/tháng. Mức lương này có thể thay đổi tùy thuộc vào năng lực thực tế, đơn vị tuyển dụng hay tình hình chung của thị trường.

Cụ thể hơn, nhân sự mới ra trường hoặc dưới 1 năm kinh nghiệm có thể nhận được mức lương từ 12 tới 15 triệu đồng/tháng. Nhân sự ở level Junior với kinh nghiệm từ 1 tới 2 năm có thể nhận mức lương từ 15 tới 18 triệu hoặc hơn nếu đáp ứng được yêu cầu về chuyên môn.

Nhân sự ở level Senior với từ 3 đến 5 năm kinh nghiệm có thể nhận được mức lương từ 20 tới 35 triệu đồng/tháng. Còn các vị trí cao hơn thường là có sự thỏa thuận về mức lương cũng như các chế độ đi kèm. Phía doanh nghiệp thông thường cũng không ngại việc chi trả số tiền lớn để giữ chân các nhân sự chủ chốt.

8. Học lập trình Android ở đâu tốt nhất?

Trước tiềm năng phát triển hiện tại, khá dễ hiểu khi lập trình Android được nhiều người quan tâm và lựa chọn theo đuổi. Tuy nhiên học lập trình Android ở đâu tốt thì không phải ai cũng biết.

Trên thực tế thì có rất nhiều đáp án cho câu hỏi này. Tuy nhiên 3 sự lựa chọn phổ biến nhất phải kể đến là học tại trường đại học - cao đẳng, học tại trung tâm hoặc tự học, cụ thể như sau.

Học tại các trường đại học, cao đẳng

Đây là sự lựa chọn cơ bản nhất, cũng được nhiều người lựa chọn ở thời điểm hiện tại. Các trường đại học, cao đẳng thường có chương trình đào tạo bài bản, đi từ nền tảng đến chuyên môn. Vì thế nên học viên không chỉ được đào tạo lập trình mà còn cải thiện đáng kể về tư duy cũng như khả năng nhìn nhận vấn đề.

Tuy nhiên, nhược điểm của sự lựa chọn này chính là thời gian và chi phí. Nếu các trường đại học cung cấp chương trình 4 năm, 5 năm hoặc hơn thì các trường cao đẳng cũng cần 2 năm rưỡi tới 3 năm. Bên cạnh đó thì chi phí cũng không hề thấp nên nhiều người đắn đo và cân nhắc.

Một số trường đào tạo lập trình Android chất lượng phải kể đến như sau:

• Đại học Bách Khoa Hà Nội

• Đại học Bách Khoa TPHCM

• Trường Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội

• Trường Đại học Công nghệ Thông tin TPHCM

• Trường Cao đẳng công nghệ Bách Khoa…

Học tại các trung tâm dạy lập trình

Nếu bạn cần một lộ trình học ngắn gọn nhưng đảm bảo đầy đủ thì có thể cân nhắc các trung tâm dạy lập trình. Thời gian học ngắn, tập trung chuyên môn lại được giới thiệu việc làm nên nhiều lập trình viên lựa chọn hướng đi này.

Tuy nhiên, vì tập trung vào chuyên môn nên một số điều cơ bản bạn có thể không được đào tạo. Bên cạnh đó, giá thành thấp hơn chi phí học đại học, cao đẳng nhưng một số đơn vị không được đánh giá cao về cơ sở vật chất.

Một số đơn vị dạy lập trình chất lượng mà bạn có thể cân nhắc như:

• Techmaster

• Học viện Công nghệ Thông tin Bách Khoa (BKACAD)

• Code Fresher

• NIIT ICT Hà Nội

• IT Plus Academy…

Tự học

Đặc biệt, với một số lập trình viên có khả năng tiếp thu nhanh, biết xây dựng kế hoạch và lộ trình cho riêng mình thì hoàn toàn có thể lựa chọn tự học. Bởi lẽ lập trình là lĩnh vực thiên về thực hành. Vì thế nên việc tự học không chỉ giúp bạn tiết kiệm thời gian, chi phí mà còn có thể giúp bạn tìm được phương pháp học phù hợp nhất.

Tóm lại, không khó để bạn hiểu lập trình Android là gì cũng như những vấn đề cần biết nếu muốn theo đuổi lĩnh vực này. Với sức phát triển ở thời điểm hiện tại, đây đã, đang và hứa hẹn sẽ tiếp tục là sự lựa chọn đáng cân nhắc đối với các lập trình viên.