Cost of goods sold là gì? Cách tính và tầm quan trọng của COGS

1. Cost of goods sold là gì?

Cost of goods sold hay COGS dịch ra nghĩa tiếng việt là “giá vốn hàng bán”. Đây là những chi phí trực tiếp phát sinh từ việc sản xuất mặt hàng của một công ty. Số tiền này gồm có các chi phí của các vật liệu, chi phí nhân công lao động trong quá trình sản xuất hàng hóa. Không bao gồm các chi phí gián tiếp, chẳng hạn như là chi phí phân phối, chi phí người bán hàng, tiền thuê nhà hay là tiền phân phối.

2. Công thức tính Cost of goods sold

Khi đã hiểu rõ về Cost of goods sold là gì, chúng ta cùng khám phá công thức tính chính xác. Giá trị vốn hàng bán ra thị trường phụ thuộc hầu hết vào phương pháp tính giá hàng tồn kho được các công ty áp dụng. Ngoài công thức chung thì nhiều doanh nghiệp còn có thể sử dụng 3 phương pháp sau đây:

2.1. Công thức chung

Công thức tính giá vốn hàng bán của một công ty:

COGS = Giá trị hàng hóa tồn đầu kỳ + Hàng hóa mua – Giá trị hàng hóa tồn kho vào cuối kỳ.

Trong đó:

• Hàng hóa tồn kho: nằm trong báo cáo tài chính dựa trên tài khoản giá vốn hàng bán.

• Hàng hóa tồn kho đầu năm: hàng tồn kho còn lại của năm trước hoặc là hàng chưa được bán trong năm trước.

• Đến cuối năm, các hàng hóa không bán được sẽ trừ vào tổng hàng tồn kho đầu năm cộng thêm các khoản mua bổ sung. Con số cuối cùng sẽ là giá vốn hàng bán trong năm.

2.2. Công thức FIFO

FIFO viết tắt của từ First In First Out được nhiều đơn vị áp dụng. Đây là công thức để tính giá vốn hàng bán. Có nghĩa là những mặt hàng nào nhập vào trước thì sẽ được xuất trước.

Ưu điểm của phương pháp này là có thể tính được trị giá vốn hàng hóa xuất kho trong từng lần xuất hàng hóa đi. Từ đó có thể dễ dàng cung cấp số liệu cho kế toán ghi chép và quản lý. Trị giá vốn hàng hóa tồn kho khá sát với giá thị trường của mặt hàng vào thời điểm đó.

FIFO thường được áp dụng cho các cửa hàng điện máy, điện tử, di động. Bởi vì những mặt hàng này có thể có thời gian lưu kho lâu.

2.3. Công thức LIFO

LIFO có nghĩa là Last In First Out. Đây là công thức trái ngược với FIFO. LIFO dựa theo nguyên lý là nhập sau và xuất trước, nghĩa là các mặt hàng nào mới nhập về luôn được ưu tiên bán đi trước.

Tuy nhiên, việc định giá hàng tồn kho của phương pháp này không đáng tin cậy và có thể những mặt hàng cũ sẽ có giá trị thấp hơn so với giá hiện hành.

2.4. Công thức bình quân gia quyền

Đây là phương pháp giúp tính giá trị hàng tồn kho. Công thức này tính giá vốn hàng bán phổ biến nhất được nhiều doanh nghiệp áp dụng. Cách tính rất đơn giản như sau:

MAC = (A + B)/C

Trong đó:

• MAC: Có nghĩa là giá vốn của sản phẩm.

• A: Giá trị kho hiện tại, được tính bằng cách lấy giá tồn kho trước nhập nhân cho giá MAC trước nhập.

• B: Giá trị kho khi nhập mới, được tính bằng cách lấy giá tồn nhập mới nhân cho giá nhập kho.

• C: Tổng hàng tồn, bằng tổng của hàng tồn trước nhập và hàng tồn sau nhập.

3. Tầm quan trọng của cost of goods sold là gì?

Cost of goods sold hay giá vốn hàng bán là một chỉ số quan trọng trong phân tích tài chính của mọi công ty. Nó có tầm quan trọng rất lớn đối với các nhà đầu tư hay những chuyên gia tài chính. Vì chỉ số này có thể đánh giá được mức độ hiệu quả trong hoạt động kinh doanh.

Nếu giá vốn hàng bán tăng cao, doanh nghiệp phải tăng giá bán hoặc giảm chi phí thì mới có thể duy trì được lợi nhuận. Nếu giá vốn hàng bán quá cao so với giá bán thì lợi nhuận cũng sẽ giảm. Điều này sẽ ảnh hưởng khá lớn đến cách nhìn của một nhà đầu tư đối với doanh nghiệp.

Không chỉ có thế, giá vốn hàng bán còn giúp cho doanh nghiệp có thể quản lý được chi phí sản xuất. Đồng thời, giúp cho họ tối ưu hóa quá trình sản xuất và quản lý rủi ro tài chính cho công ty mình.

Muốn tăng lợi nhuận, các doanh nghiệp cần phải tìm cách giảm giá vốn hàng bán ra sao cho thật khéo léo. Có thể thông qua việc tối ưu hóa quy trình sản xuất, tìm kiếm nhà cung cấp giá tốt, sử dụng các kỹ thuật sản xuất tiên tiến,... Khi COGS được quản lý tốt thì doanh nghiệp mới có lợi thế cạnh tranh về giá cả và tăng khả năng lợi nhuận.

Từ đó, không khó để thấy rằng Cost of goods sold đóng vai trò quan trọng đối với doanh nghiệp. Đây cũng được xem như một thước đo nhằm đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp, đồng thời tạo điều kiện để quản lý chi phí sản xuất được hiệu quả.

4. Ví dụ về cách sử dụng giá vốn hàng bán (COGS)

Để hiểu rõ hơn về cách sử dụng giá vốn bán hàng, chúng ta cùng tham khảo ví dụ như sau:

Tại thời điểm nào đó, công ty A quyết định nhập thêm 500 chiếc chuột máy tính với giá 200 nghìn/chiếc. Bởi nguồn hàng đạt chất lượng tốt cho nên lượng hàng nhập về này đã được công ty A bán hết chỉ trong vòng 5 ngày.

Sau đó công ty A tiếp tục nhập thêm về 600 chiếc chuột máy tính như thế nữa. Tuy nhiên, khi muốn nhập thêm thì nguồn hàng trở nên khan hiếm. Khi đó, nhà cung cấp lại nâng mức giá lên thành 250 nghìn/chiếc. Do đó, để có hàng cung cấp cho khách thì đơn vị A buộc phải chấp nhận với mức giá mới này.

5. Những mặt hạn chế của Cost of goods sold là gì?

Dù được áp dụng rộng rãi nhưng những hạn chế của Cost of goods sold là gì thì không phải ai cũng biết. Hạn chế lớn nhất của giá vốn bán hàng nằm ở những nhân viên kế toán. Họ có thể dễ dàng bị nhầm lẫn giá vốn hàng bán. Nguyên nhân là vì giá vốn hàng bán có thể được thay đổi theo những cách đơn giản như:

• Phân bổ các mặt hàng tồn kho với mức chi phí sản xuất cao hơn so với các chi phí phát sinh.

• Giảm giá hàng hóa tồn kho một cách quá mức.

• Hoàn trả lại chi phí cho các nhà cung cấp quá nhiều.

• Thay đổi số lượng của những mặt hàng tồn kho vào cuối kỳ kế toán.

• Định giá quá cao cho những mặt hàng tồn kho.

Vậy những lưu ý cần biết khi áp dụng Cost of goods sold là gì? Dưới đây là một số điểm cụ thể như:

• Cập nhật đầy đủ thông tin về chi phí, chẳng hạn như chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân công, phí vận chuyển,...

• Xác định đơn vị tính giá vốn hàng bán phù hợp với mô hình kinh doanh.

• Giám sát giá vốn hàng bán thường xuyên để có thể cập nhật kịp thời và điều chỉnh chiến lược kinh doanh sao cho hiệu quả.

• Xác định giá bán phù hợp, vừa đảm bảo lợi nhuận vừa không quá cao để không làm mất khách hàng.

• Tối ưu hóa quy trình sản xuất bằng cách các phương pháp tiết kiệm chi phí và tăng năng suất.

• Tính toán đầy đủ chi phí bổ sung như: chi phí quản lý, chi phí marketing và chi phí hậu cần,...

Bài viết trên đây đã giải thích chi tiết cho bạn về cost of goods sold là gì. Hy vọng những thông tin trên đây sẽ giúp doanh nghiệp cân đối, điều chỉnh giá vốn bán hàng, từ đó đưa ra những chiến lược kinh doanh hợp lý.