YOY là gì? Đặc trưng và cách tính toán chỉ số YOY

CEO Tony Vũ Thứ Ba, 21/01/2025

Nếu là người chơi chứng khoán hoặc thường xuyên quan tâm đến lĩnh vực tài chính thì bạn nên biết YOY là gì. Đây là từ viết tắt của cụm từ “Year Over Year” thường được dùng trong lĩnh vực tài chính, chứng khoán. Vậy thực tế, chỉ số YOY là gì và có đặc điểm như thế nào? Cùng tìm hiểu thông tin về Year Over Year trong bài viết dưới đây.

1. Tìm hiểu về YOY là gì?
2. Đặc điểm của chỉ số YOY
3. Ý nghĩa của chỉ số YOY là gì trong tài chính, chứng khoán
4. Các chỉ số để đánh giá YOY là gì?
5. Ưu và nhược điểm của YOY là gì?
1. 5.1. Ưu điểm của YOY
2. 5.2. Nhược điểm của YOY

1. Tìm hiểu về YOY là gì?

YOY là một từ viết tắt của Year One Year, là thuật ngữ kinh tế. Thuật ngữ này giống như một phép so sánh chỉ số kinh tế giữa 2 năm với nhau hoặc có thể sử dụng để đo lường trên cơ sở hàng năm, hàng quý hay là hàng tháng. Year One Year được sử dụng nhiều trong lĩnh vực tài chính và chứng khoán.

Ví dụ: So sánh tài chính của công ty A cùng kỳ quý 2 năm 2022 với cùng kỳ quý 2 năm 2023 thấy có sự tăng trưởng mạnh. Khi đó, kết luận chỉ số Yoy trong quý 2 năm 2023 của công ty A cao hơn chỉ số Yoy quý 2 năm 2022.

Dù là chỉ số quen thuộc trong chứng khoán và tài chính nhưng không phải ai cũng để ý xem YOY là gì

2. Đặc điểm của chỉ số YOY

Đặc điểm của chỉ số YOY khá đơn giản, cho phép đánh giá về hiệu suất tài chính của một công ty đang trong tình trạng như thế nào. Chẳng hạn: Theo báo cáo tài chính, bạn sẽ nhận ra doanh thu của công ty mình trong một quý nào đó thông qua việc tính toán và so sánh YOY trong 3 năm gần nhất. So sánh YOY chính là một cách để đánh giá hiệu quả tài chính của một công ty hoặc là đánh giá hiệu quả đầu tư.

3. Ý nghĩa của chỉ số YOY là gì trong tài chính, chứng khoán

Chỉ số Yoy là yếu tố quan trọng trong bất kỳ báo cáo tài chính nào. Dựa theo việc so sánh chỉ số Yoy, các doanh nghiệp có thể rút ra được một số kết luận như:

Tình hình kinh doanh của công ty tại thời điểm hiện tại đang tăng trưởng hay đi xuống.
So sánh kết quả kinh doanh trong 2 khoảng thời gian: giữa 2 quý, giữa 2 năm hoặc giữa các tháng,...
Đánh giá tình hình tài chính hiện tại của công ty và xem xét kết quả đầu tư của công ty có hiệu quả hay không.

YOY có rất nhiều ý nghĩa trong việc đánh giá hiệu quả đầu tư, kinh doanh

Tóm lại, thông qua khái niệm YOY là gì bạn sẽ nắm được đây là chỉ số được sử dụng phổ biến trong việc đánh giá hiệu quả hoạt động đầu tư kinh doanh của công ty theo quý, theo năm hoặc theo tháng. Chỉ số Yoy có tầm ảnh hưởng không nhỏ trong việc nhìn nhận và đánh giá các chiến lược kinh doanh hay khoản đầu tư của công ty.

4. Các chỉ số để đánh giá YOY là gì?

Từ các chỉ số kinh tế khác nhau, nhà đầu tư có thể tính ra được YOY bằng bao nhiêu. Sau đây là một số các chỉ số tài chính liên quan để có thể tính YOY phổ biến:

Chỉ số thu nhập ròng: Xác định và so sánh mức thu nhập ròng qua các năm. Sau đó doanh nghiệp có thể quản lý vốn và sử dụng vốn như thế nào cho hiệu quả.
Chỉ số về doanh thu: Khi đã tính được doanh thu, doanh nghiệp sẽ tiến hành so sánh các mức của tháng, quý, năm với thời gian tương ứng. Từ đó có thể đánh giá được tình hình tài chính của công ty mình.
Chỉ số mức giá vốn hàng bán: Việc so sánh giá vốn hàng bán ở các khoảng thời gian sẽ giúp cho các doanh nghiệp và các nhà đầu tư có thể nắm bắt mức độ hiệu quả trong quản lý kinh doanh của mình.

YOY được tính toán dựa trên nhiều chỉ số nhỏ

YOY không chỉ tính toán dựa theo các chỉ số nêu trên mà còn thông qua nhiều chỉ số khác nữa. Chẳng hạn như: nhập trên cổ phần, chi phí hoạt động, lợi nhuận trước và sau thuế...

5. Ưu và nhược điểm của YOY là gì?

Không chỉ YOY, những chỉ số kinh tế đánh giá được dùng để đo lường đều có những ưu và nhược điểm nhất định. Sau đây là một số ưu và nhược điểm của YOY mà bạn cần nắm được trong đầu tư để đạt hiệu quả hơn.

5.1. Ưu điểm của YOY

Từ chỉ số YOY, các nhà đầu tư sẽ có thể so sánh mức doanh thu quý đầu tiên. Sau đó đưa ra dự đoán về doanh thu của một đơn vị nào đó tăng hay giảm. Qua đó, nhà đầu tư sẽ đưa ra những quyết định đầu tư thích hợp để thu về lợi nhuận, giảm thiểu rủi ro.
Ngoài ra, nhà đầu tư còn có thể kiểm tra hiệu suất các danh mục đầu tư bằng YOY. Bạn có thể dùng YOY để theo dõi được sự thay đổi hiệu suất qua từng tháng, quý hoặc năm. Khi muốn sinh lời, các nhà đầu tư sẽ nghiên cứu và thực hiện biện pháp thay đổi các danh mục đầu tư sao cho phù hợp.
Đây là một chỉ số tài chính dễ tính toán nhất, chỉ với số liệu của 2 chỉ số tài chính là có thể dễ dàng tính ra kết quả. Việc tìm kiếm các số liệu này thường thấy ở các cáo tài chính của doanh nghiệp cuối năm.
Theo dõi sự phát triển dài hạn: YOY giúp cho nhà đầu tư có thể đánh giá sự phát triển dài hạn của doanh nghiệp hoặc dự án. Thực hiện bằng cách so sánh giữa các năm liên tiếp, như vậy có thể xác định xu hướng tăng trưởng hoặc suy giảm rất dễ dàng.

5.2. Nhược điểm của YOY

Bên cạnh những ưu điểm trên thì khi tìm hiểu YOY là gì bạn cũng sẽ biết được một sốt tồn tại của nó. Chẳng hạn như:

YOY chỉ được tính toán từ số liệu cuối kỳ chứ không tính được cả quá trình cho nên sẽ khó khăn cho các nhà đầu tư khi phân tích các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp của một quá trình. Đồng thời, cũng khó khăn hơn trong việc nắm bắt những yếu tố ảnh hưởng đến tình hình hoạt động kinh doanh cho doanh nghiệp.
Kết quả YOY dương thì mới thực sự có ý nghĩa. Ngược lại, nếu kết quả âm thì sẽ không cho ra nhiều ý nghĩa và khó xác định yếu tố tác động tiêu cực.
Thông tin có thể bị nhiễu trong khi phân tích YOY vì các nhà đầu tư có thể nhận được lượng thông tin dữ liệu khác nhau về doanh nghiệp.
Không phù hợp cho những ngành có sự biến động theo ngày hoặc giờ. Chẳng hạn như thị trường chứng khoán, YOY sẽ không được dùng để đánh giá hiệu suất.

Song song với đó là một số tồn tại, hạn chế cần khắc phục — Song song nhược điểm, YOY với đó là một số tồn tại, hạn chế cần khắc phục

Tuy nhiên, bạn nên kết hợp YOY với nhiều phương pháp phân tích khác để có thể đưa ra được kết luận đúng nhất về doanh nghiệp. Hy vọng với những thông tin trên đây, bạn cũng có thể hiểu rõ hơn YOY là gì và áp dụng nó một cách hiệu quả.