Biên tập viên là gì? Những thông tin thú vị xoay quanh một biên tập viên

1. Khái niệm biên tập viên là gì?

Biên tập viên là một trong những vị trí công việc xuất hiện nhiều trong lĩnh vực báo chí, truyền hình, xuất bản. Khái niệm biên tập viên được nhận định trong Từ điển Tiếng Việt (NXB TP. HCM) : “Biên tập là biên soạn, góp ý kiến với tác giả, kiểm tra những sai sót của bản thảo tài liệu, đưa đi xuất bản”.

Biên tập viên là chức danh chung để chỉ những người đang làm ở những vị trí như biên tập viên sách, biên tập viên truyền hình, biên tập viên báo chí, biên tập viên phim ảnh, biên tập biên Blog hay biên tập viên Radio,...

Vai trò của biên tập viên không chỉ giới hạn trong việc sửa lỗi; họ cũng là nhà phát triển nội dung cộng tác với các nhà văn và người tạo nội dung khác để nâng cao chất lượng tác phẩm. Ngoài ra, họ phải cập nhật các xu hướng nhanh chóng về các phong cách bài viết và nội dung, hướng dẫn về việc tuân thủ các nguyên tắc cụ thể.

Biên tập viên là một nhân tố không thể thiếu trong quá trình sáng tạo nội dung, đảm bảo tính chính xác, rõ ràng và hiệu quả trong việc truyền tải thông điệp tới đối tượng khán giả và độc giả. Chuyên môn, sự chú ý đến từng chi tiết và sự cống hiến của họ để tạo ra tác phẩm chất lượng cao góp phần đáng kể vào sự thành công của các ngành và nền tảng truyền thông khác nhau.

Biên tập viên trong tiếng Anh là Editor.

2. Ngành biên tập viên học ngành gì? Học trường nào?

Thông thường, để làm được nghề biên tập viên thì các bạn sinh viên sẽ phải thi xét tuyển theo 2 khối học chủ yếu là khối D (Toán, Văn, Anh) hoặc khối C (Văn, Sử, Địa).

Các biên tập viên có thể học nhiều chuyên ngành hoặc lĩnh vực khác nhau, tùy thuộc vào lĩnh vực họ quan tâm và ngành cụ thể mà họ muốn làm việc. Mặc dù không có chuyên ngành nào đào tạo để trở thành biên tập viên, nhưng một số lĩnh vực nghiên cứu nhất định đặc biệt phù hợp và có thể cung cấp các kỹ năng và kiến ​​thức có giá trị cho sự nghiệp biên tập.

Một số chuyên ngành phổ biến mà các biên tập viên tham vọng có thể chọn theo đuổi bao gồm:

2.1. Báo chí, truyền hình

Đây chính là sự lựa chọn hàng đầu của những người mong muốn theo đuổi theo nghề biên tập viên. Ở ngành này, bạn sẽ được thử nghiệm nhiều vai trò như dẫn chương trình, lên kịch bản, tìm kiếm các đề tài để có thể làm báo cáo.

Chuyên ngành báo chí trang bị cho sinh viên những kỹ năng và kiến ​​thức cần thiết để biên tập các bài báo, tin tức và các nội dung báo chí khác. Các nhà báo thường tham gia vào cả viết và chỉnh sửa công việc của họ.

Các trường bạn có thể tham khảo bao gồm:

• Học viện Báo chí tuyên truyền (Hà Nội)

• Trường đại học khoa học xã hội & Nhân Văn (Hà Nội, Hồ Chí Minh)

• Trường đại học Văn hóa (Hà Nội)

2.2. Ngành ngoại ngữ

Trên thực tế, tỷ lệ những biên tập viên giỏi xuất phát từ ngành ngoại ngữ rất nhiều. Ngôn ngữ là một sự lựa chọn phù hợp đối với những người mong muốn làm biên tập viên bởi những biên tập viên rất cần khả năng ngôn ngữ, kỹ năng dịch thuật, biên tập truyền hình và website cũng cần đến kiến thức ngoại ngữ để có thể thu thập thông tin và sử dụng linh hoạt.

Các bạn có thể theo ngành ngôn ngữ Anh, Hàn Quốc, Trung Quốc, Pháp,...

Các trường có ngành ngôn ngữ bạn có thể theo học là:

• Đại học Ngoại Ngữ – ĐH Quốc Gia Hà Nội

• Đại học Hà Nội

• Đại học Đà Nẵng

• Trường Đại Học Khoa Học Xã Hội Nhân Văn (Hà Nội, HCM)

• Học viện Ngân hàng

• Đại học Ngoại Thương (Hà Nội, HCM), v.v.

2.3. Xã hội học

Ngành xã hội học cung cấp cho các bạn sinh viên những kiến thức xã hội và cách nghiên cứu, phân tích các vấn đề xã hội. Sinh viên khi theo chuyên ngành này sẽ được học những môn như tâm lý học xã hội, triết học, dân tộc học, nhân chủng học,...

Một số trường đại học đào tạo ngành Xã hội học bao gồm:

• Học viện Báo chí & Tuyên Truyền

• Trường đại học Khoa Học Xã Hội & Nhân Văn

• Trường đại học Quốc gia

2.4. Ngữ văn

Văn học cung cấp nền tảng vững chắc về ngôn ngữ, ngữ pháp, viết và phân tích văn học. Những kỹ năng này rất cần thiết để chỉnh sửa nội dung bằng văn bản, cho dù trong lĩnh vực xuất bản, báo chí hay các lĩnh vực khác.

Các trường đào tạo ngành Ngữ văn gồm có:

• Đại học Sư Phạm

• Đại học Khoa học xã hội & Nhân Văn

• Đại học Tây Bắc, v.v.

3. Công việc của biên tập viên là gì? Làm ở đâu?

Công việc chính của biên tập viên là xem xét và chỉnh sửa nội dung bằng văn bản hoặc đa phương tiện để có thể đảm bảo tính chính chính xác, rõ ràng, mạch lạc và chất lượng tổng thể của nội dung đó.

Các biên tập viên làm việc trong nhiều ngành và phương tiện truyền thông khác nhau, bao gồm xuất bản, báo chí, phim, truyền hình, phương tiện kỹ thuật số, quảng cáo, quan hệ công chúng, v.v. Trách nhiệm công việc của họ có thể khác nhau tùy thuộc vào lĩnh vực cụ thể mà họ tham gia cụ thể như sau:

3.1. Đối với lĩnh vực báo chí

Ở các tòa soạn báo, các biên tập viên sẽ có nhiệm vụ:

• Nhận các bài viết từ phóng viên

• Sàng lọc thông tin, chỉnh sửa hình thức, ngôn từ

• Chỉnh sửa lỗi chính tả, kiểm tra nguồn thông tin bài viết, tránh để trường hợp thông tin bịa đặt, xuyên tạc

• Bảo vệ uy tín cho tòa soạn bằng việc kiểm định các thông tin trước khi được xuất bản.

• Góp phần vào định hướng cho cả tòa soạn báo về cả mặt nội dung và mặt hình thức.

3.2. Đối với lĩnh vực truyền hình

Biên tập viên truyền hình thực chất chính là phóng viên truyền hình. Họ cần phải đảm nhiệm những nhiệm vụ công việc bao gồm:

• Tìm kiếm thông tin từ những nguồn đáng tin cậy

• Tập trung lên ý tưởng nội dung và biên tập lại những nguồn bản tin để nội dung và những thông tin thành bảng tin hoàn chỉnh

• Tập trung giữ hình ảnh cá nhân chỉn chu, xinh đẹp, lịch sự, nghiêm túc mỗi khi lên sóng

• Diễn đạt tin tức đến với khán giả truyền hình sao cho rõ ràng, dễ hiểu nhất

• Ứng biến, xử lý nhanh với các tình huống phát sinh trong thời gian quay hình

3.3. Đối với lĩnh vực xuất bản

Các biên tập viên là những người đảm bảo cho sự chỉnh chu và hoàn hảo của một cuốn sách trước khi nó được xuất bản. Các nhiệm vụ cụ thể của các biên tập viên trong lĩnh vực xuất bản bao gồm:

• Cùng với tác giả viết sách tinh chỉnh để tạo nên nội dung sơ bộ và cấu trúc của cuốn sách

• Tiếp nhận các ý tưởng, phác thảo từ tác giả

• Đọc kỹ lưỡng, phân tích nội dung, xem xét tổng quan và đưa ra những nhận xét cho tác giả của cuốn sách về những vấn đề cần phải chỉnh sửa, thêm bớt nội dung

• Trực tiếp kiểm tra tỉ mỉ về mặt nội dung, xây dựng các hình ảnh nhân vật, nội tâm của nhân vật, tình huống đã đặt ra và các lỗi chính tả của cuốn sách

• Đưa ra những ý tưởng, góp ý về việc đặt tên, thiết kế bìa, nội dung giới thiệu

Đối với những công việc trên, bạn sẽ có thể dễ dàng bắt gặp những biên tập viên ở những nơi làm việc của họ như:

• Các cục, sở báo chí, văn hóa thuộc tỉnh, thành phố,...

• Các tòa soạn báo, nhà xuất bản, các đài truyền hình, đài phát thanh

• Các bộ, ban ngành và các tổ chức chính trị xã hội

• Các công ty hoạt động trong lĩnh vực truyền thông

• Những bộ phận phát triển nội dung, truyền thông của các doanh nghiệp khác nhau

• Các khoa Báo chí của các trường đại học

• Các đại sứ quán

Chẳng hạn, bạn chuyển một bài báo về tiểu thuyết hoặc tạp chí của mình cho một biên tập viên kiểm tra kỹ lưỡng, và chắc chắn "đôi mắt tinh tường" của những người biên tập sẽ tìm kiếm và phát hiện ra. Những lỗi đối với một bài báo thường xảy ra có thể bao gồm:

• Lỗi đánh vần

• Lỗi ngữ pháp

• Vấn đề định dạng

• Lỗ hổng và chuyển tiếp yếu

• Ngôn ngữ khó hiểu

• Lỗi thực tế

• Bất cứ nội dung ảnh hưởng đến người khác

4. Tố chất cần có của một biên tập viên là gì?

Để có thể trở thành một biên tập viên đòi hỏi một bộ kỹ năng, kiến ​​thức và phẩm chất độc đáo. Là người kiểm soát nội dung, biên tập viên đóng vai trò quan trọng trong việc định hình sản phẩm văn bản cuối cùng, đảm bảo tính chính xác, rõ ràng và mạch lạc trước khi đăng tải hoặc đưa ra thông tin đại chúng.

Cho dù trong lĩnh vực xuất bản, báo chí, điện ảnh hay bất kỳ lĩnh vực nào khác, trách nhiệm của một biên tập viên là then chốt trong việc cung cấp tác phẩm chất lượng cao và mang một ý nghĩa có sức ảnh hưởng và lan tỏa đến nhiều người.

Mọi nội dung đều cần những người biên tập giỏi. Để trở thành một người biên tập viên giỏi, hãy trang bị cho mình những tố chất dưới đây, bao gồm:

4.1. Trình độ ngôn ngữ và ngữ pháp vững vàng.

Đầu tiên và quan trọng nhất, một biên tập viên phải có trình độ ngôn ngữ và ngữ pháp vững vàng. Họ cần phải tỉ mỉ trong việc phát hiện ra các lỗi, cho dù đó là lỗi chính tả, lỗi ngữ pháp hay sự không nhất quán trong phong cách và định dạng. Sự hiểu biết sâu sắc về các sắc thái ngôn ngữ khác nhau, khả năng tiếng Anh và khả năng diễn đạt các ý tưởng một cách rõ ràng và chính xác là những đặc điểm cần thiết của một biên tập viên.

4.2. Chú ý tới chi tiết

Biên tập viên cần phải cẩn trọng trong việc xem xét kỹ lưỡng mọi khía cạnh, mọi chi tiết của nội dung mà họ đang xem xét, từ cấu trúc câu cho đến độ chính xác thực tế. Họ phải có con mắt tinh tường, khả năng chú ý tới tiểu tiết để phát hiện những điểm không nhất quán, đảm bảo rằng nội dung trôi chảy và không có bất kỳ "hạt sạn" nào có thể làm gián đoạn trải nghiệm của người đọc hoặc người xem.

4.3. Tính linh hoạt

Các biên tập viên thường làm việc ở nhiều dự án khác nhau, từ tin tức thời sự, xã hội đến các kịch bản phim, kịch bản truyền hình thực tế. Đây thực sự là điểm mạnh nếu như họ sở hữu khả năng thích ứng và cởi mở với nhiều thể loại và phong cách khác nhau. Điều này giúp cho họ dễ dàng hoàn thành được các dự án và đem lại kết quả tốt nhất.

4.4. Kỹ năng giao tiếp xuất sắc

Một điều không thể thiếu đối với một người biên tập là kỹ năng giao tiếp xuất sắc. Các biên tập viên cần đưa ra những phản hồi mang tính xây dựng cho người viết, cộng tác viên và thành viên trong nhóm. Ngoài ra, giao tiếp hiệu quả cũng mở rộng để làm việc với khách hàng, hiểu nhu cầu và mong đợi của họ, đồng thời truyền đạt ý tưởng một cách rõ ràng và thuyết phục.

4.5. Sở hữu tính tổ chức cao, trách nhiệm và có khả năng quản lý nhiều dự án cùng một lúc

Các biên tập viên cần phải có kỹ năng quản lý thời gian, sắp xếp thứ tự ưu tiên các nhiệm vụ, đặt lịch trình và đảm bảo rằng các dự án tiến triển suôn sẻ qua các giai đoạn chỉnh sửa khác nhau. Hơn nữa, họ cần phải có trách nhiệm với những gì họ làm, những gì họ đã làm và sẽ làm, với những phát ngôn của mình.

4.6. Trình độ sử dụng kỹ thuật số

Sự quen thuộc với phần mềm chỉnh sửa, hệ thống quản lý nội dung và công cụ đa phương tiện có thể hợp lý hóa quy trình chỉnh sửa và cho phép người chỉnh sửa làm việc hiệu quả với các loại phương tiện khác nhau, đặc biệt trong bối cảnh truyền thông phát triển như hiện nay.

5. Mức lương của biên tập viên hiện nay là bao nhiêu?

Căn cứ tại khoản 1 Điều 17 Thông tư 13/2022/TT-BTTTT, các chức danh nghề nghiệp viên chức của biên tập viên được áp dụng Bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ đối với cán bộ, viên chức trong các đơn vị sự nghiệp của Nhà nước ban hành kèm theo Nghị định 204/2004/NĐ-CP, như sau:

• "Chức danh nghề nghiệp biên tập viên hạng I được áp dụng hệ số lương của viên chức loại A3, nhóm 1 (A3.1) từ hệ số lương 6,20 đến hệ số lương 8,00;
• Chức danh nghề nghiệp biên tập viên hạng II được áp dụng hệ số lương của viên chức loại A2, nhóm 1 (A2.1) từ hệ số lương 4,40 đến hệ số lương 6,78;
• Chức danh nghề nghiệp biên tập viên hạng III được áp dụng hệ số lương của viên chức loại A1 từ hệ số lương 2,34 đến hệ số lương 4,98.”

Bên cạnh đó, kể từ ngày 11/11/2022, mức lương cơ sở hiện hành của nghề này tăng lên từ 1.490.000 đồng/tháng - 1.800.000 đồng/tháng.

Theo đó, mức lương biên tập viên được cụ thể hóa trong bảng dưới đây:

(1) Chức danh Biên tập viên hạng I

(2) Chức danh Biên tập viên hạng II

(3) Chức danh Biên tập viên hạng III

Như vậy, nhìn vào bảng trên có thể thấy mức lương của biên tập viên đang dao động trong khoảng 4.212.000 - 14.400.000 VNĐ/tháng.

Tuy nhiên, trên thực tế, mức lương này sẽ còn cao hơn rất nhiều đối với những biên tập viên giỏi, có năng lực tốt và làm việc tại những tổ chức lớn, có mức đãi ngộ tốt.

6. Có nên trở thành một biên tập viên trong tương lai không?

6.1. Triển vọng phát triển của nghề biên tập viên

Nghề biên tập viên có triển vọng phát triển đầy hứa hẹn khi hiện nay nhu cầu về nội dung chất lượng cao tăng nhanh. Trong thời đại kỹ thuật số, nơi giao tiếp chủ yếu dựa trên văn bản hoặc đa phương tiện, nhu cầu về các biên tập viên lành nghề để chỉnh sửa và trau chuốt nội dung trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Với sự mở rộng nhanh chóng của phương tiện truyền thông trực tuyến, bao gồm các trang web, blog, phương tiện truyền thông xã hội và các ấn phẩm kỹ thuật số, ngày càng có nhiều yêu cầu đối với các biên tập viên có thể đảm bảo tính chính xác, rõ ràng và mạch lạc trong các tài liệu bằng văn bản.

Trong lĩnh vực đa phương tiện, vai trò của người biên tập mở rộng sang sản xuất video, chỉnh sửa âm thanh, thiết kế đồ họa, v.v. Ngành công nghiệp giải trí và phát trực tuyến đang phát triển mạnh mẽ càng thúc đẩy nhu cầu về các biên tập viên để tạo ra những câu chuyện hấp dẫn và trải nghiệm hình ảnh cuốn hút.

Ngoài ra, khi các doanh nghiệp nhận ra tác động của các chất lượng nội dung từ các văn bản, hình ảnh, thông điệp đối với danh tiếng thương hiệu và sự tham gia của khách hàng, các biên tập viên đóng một vai trò quan trọng trong việc tinh chỉnh các tài liệu quảng cáo và tiếp thị.

Các nhà văn và biên tập viên kỹ thuật cũng được săn đón để tạo tài liệu thân thiện với người dùng cho các sản phẩm và dịch vụ.

Nhìn chung, tương lai của nghề biên tập viên đầy hứa hẹn, vì nó vẫn là yếu tố then chốt trong việc sản xuất nội dung chất lượng cao trên các nền tảng truyền thông đa dạng, đảm bảo độ chính xác của thông tin, mức độ tương tác của khán giả và duy trì các tiêu chuẩn nghề nghiệp trong thời đại kỹ thuật số.

6.2. Những thách thức của nghề biên tập viên

Trên thực tế, có vô cùng nhiều những thách thức về biên tập trong bối cảnh không ngừng phát triển của truyền thông như hiện nay.

Một trong những thách thức đáng kể là tốc độ sáng tạo nội dung số không ngừng nghỉ, đòi hỏi các biên tập viên phải làm việc nhanh chóng mà không ảnh hưởng đến chất lượng. Áp lực đáp ứng thời hạn chặt chẽ trong khi vẫn duy trì độ chính xác và mạch lạc khiến cho các biên tập viên rơi vào trạng thái mệt mỏi, mất cân bằng cuộc sống.

Một thách thức khác là sự phổ biến của thông tin sai lệch và tin giả. Các biên tập viên đóng một vai trò quan trọng trong việc xác minh tính xác thực và đảm bảo độ tin cậy của nội dung mà họ xử lý.

Với sự lan truyền nhanh chóng của thông tin trên mạng xã hội và internet, việc phân biệt giữa nguồn đáng tin cậy và thông tin sai lệch ngày càng trở nên khó khăn hơn đối với các biên tập viên.

Trong lĩnh vực kỹ thuật số, các biên tập viên phải liên tục thích ứng với các công nghệ và nền tảng mới. Hiểu tối ưu hóa nội dung cho công cụ tìm kiếm, thiết bị di động và các kênh truyền thông xã hội khác nhau là rất quan trọng để tiếp cận đối tượng khán giả rộng hơn.

Duy trì tính khách quan và tránh thiên vị là một thách thức liên tục đối với các biên tập viên, đặc biệt là trong các chủ đề nhạy cảm. Đạt được sự cân bằng giữa việc bảo tồn tiếng nói của tác giả và tuân thủ các nguyên tắc biên tập cũng là một thách thức không kém.

Các biên tập viên còn thường xuyên gặp phải các vấn đề kỹ thuật, chẳng hạn như lỗi tương thích hoặc trục trặc, có thể phát sinh trong quá trình sản xuất đa phương tiện, yêu cầu các biên tập viên khắc phục sự cố một cách hiệu quả. Ngoài ra, các biên tập viên còn cần phải thích nghi nhanh chóng với những dự án có nhiều thể loại, phong cách khác nhau. Điều này phải đòi hỏi kiến thức chuyên môn cao.

Bất chấp những thách thức này, các biên tập viên đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì chất lượng, tính toàn vẹn và tác động của nội dung trên các nền tảng truyền thông đa dạng. Khả năng vượt qua những thách thức này của họ, trong khi vẫn cam kết về tính chính xác, độ tin cậy và tính sáng tạo, khiến họ trở thành những chuyên gia không thể thiếu trong thế giới truyền thông.

Tóm lại, với sự chuyển biến tốc độ cao trong thời cuộc, các biên tập viên cũng bị cuốn theo trong dòng chảy cuộn cuộn đó. Đây vẫn là một nghề có triển vọng về cơ hội việc làm và thỏa sức cống hiến với đam mê của nghề này. Tuy nhiên, nếu như không đủ tình yêu với nghề báo chí, không đủ bản lĩnh thì khó có thể trở thành một nhà báo thực thụ, và đóng góp cho sự phát triển của các tờ báo nói riêng và sự phát triển xã hội nói chung. Tham khảo thêm những cơ hội nghề nghiệp và những thông tin thú vị về nghề biên tập viên mới nhất trên job3s.com.vn.