Ngành công nghệ thực phẩm là gì? Ra trường làm nghề gì?
1. Ngành công nghệ thực phẩm là ngành gì?
Ngành công nghệ thực phẩm là ngành chuyên nghiên cứu lĩnh vực bảo quản, chế biến nông sản; kiểm tra và đánh giá chất lượng sản phẩm trong quá trình chế biến, nghiên cứu phát triển sản phẩm, vận hành dây chuyền sản xuất.
Ngành công nghệ thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn cung cấp thực phẩm an toàn, bền vững nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng và giải quyết các thách thức toàn cầu. Kỹ sư công nghệ thực phẩm có nhiệm vụ đổi mới các sản phẩm hiện có sau khi xem xét hương vị, kết cấu và giá trị dinh dưỡng, sở thích của người tiêu dùng.
Trong những năm gần đây, với tốc độ phát triển dân số nhanh chóng, nhu cầu tiêu dùng liên quan đến các mặt hàng chế biến tại Việt Nam ngày càng gia tăng đặc biệt là các sản phẩm được chế biến sạch, an toàn theo đúng tiêu chuẩn quốc tế. Ngoài ra, Việt Nam là mảnh đất màu mỡ cho thị trường thực phẩm xuất khẩu ví dụ như nông - thuỷ - hải sản, từ đó tạo điều kiện cho ngành công nghệ thực phẩm càng thêm phát triển vượt trội.

2. Ngành công nghệ thực phẩm học những gì?
Theo học ngành công nghệ thực phẩm, sinh viên được trang bị khối kiến thức nền tảng khá chuyên sâu về hóa học, sinh học; an toàn thực phẩm, chế biến, đánh giá chất lượng thực phẩm… Cốt lõi của việc đào tạo là cung cấp cho sinh viên các kiến thức để ứng dụng khoa học vào sản xuất thực phẩm an toàn theo các tiêu chuẩn chung, tạo cơ hội làm quen với công việc phân tích thực tế. Theo đó, để học ngành này, bạn sẽ được tham gia các khóa học phổ biến:
- Nguyên tắc cơ bản về lĩnh vực khoa học thực phẩm
Sinh viên được tìm hiểu các kiến thức hóa học thực phẩm, vi sinh, hóa sinh để biết thành phần các chất dinh dưỡng, phụ gia, phản ứng có thể xảy ra khi tiêu thụ thực phẩm.
- Vi sinh thực phẩm
Kiểm tra các vi sinh vật liên quan đến thực phẩm có thể bao gồm vi khuẩn, nấm và vi rút.
- Kỹ thuật, chế biến thực phẩm
Sinh viên cần nắm nguyên tắc kỹ thuật liên quan đến chế biến, bảo quản thực phẩm nhằm đảm bảo chất lượng an toàn theo quy định, có thể là phương pháp chế biến nhiệt, đông lạnh, đóng gói hay sấy khô.
- Dinh dưỡng
Theo học ngành công nghệ thực phẩm, bạn có thể hiểu mối quan hệ giữa thực phẩm và sức khỏe con người ví dụ như hàm lượng dinh dưỡng trong thực phẩm, cách chế độ ăn uống phù hợp, tác động của thực phẩm đến sức khỏe.
- Phân tích, kiểm soát chất lượng thực phẩm
Sinh viên có thể học được các kỹ năng quan trọng trong quy trình sản xuất bao gồm kiểm tra, phân tích, đánh giá độ an toàn, chất lượng của sản phẩm.
- Phát triển sản phẩm
Bạn sẽ được đào tạo quy trình tạo ra các sản phẩm thực phẩm ví dụ như nghiên cứu thị trường, xây dựng các công thức, đánh giá cảm quan, thiết kế bao bì, dài thời hạn sử dụng.
3. Các môn học thi xét tuyển ngành công nghệ thực phẩm
Tùy thuộc vào từng trường đại học, khi xét tuyển ngành công nghệ thực phẩm, thí sinh có thể tham khảo các tổ hợp phổ biến nhất thường là khối A và khối B. Dưới đây là các tổ hợp môn xét tuyển phổ biến:
Tổ hợp | Môn học |
A00 | Toán – Lý – Hóa |
A01 | Toán – Lý – Anh |
B00 | Toán – Hóa – Sinh |
D07 | Toán – Hóa – Anh |
D08 | Toán – Sinh – Anh |
4. Ngành công nghệ thực phẩm ra trường làm gì?
Theo học ngành công nghệ thực phẩm, sinh viên sẽ được cung cấp kiến thức cơ sở ngành và chuyên ngành, từ đó phát huy tính sáng tạo trong hoạt động nghề nghiệp, khả năng tự học và tự nghiên cứu. Với khối kiến thức chuyên môn được giảng dạy, sinh viên sau khi ra trường có thể làm việc ở các vị trí chi tiết dưới đây:

4.1. Nhân viên phụ trách kỹ thuật dây chuyền chế biến
Nhân viên phụ trách kỹ thuật dây chuyền chế biến là người trực tiếp tham gia vào quá trình giám sát, điều hành, đảm bảo quy trình sản xuất thực phẩm vận hành đúng kỹ thuật, an toàn và đạt chất lượng. Công việc chính của những nhân viên này là kiểm tra, theo dõi hoạt động của máy móc và thiết bị trong dây chuyền sản xuất, đảm bảo hoạt động ổn định, đúng với các thông số kỹ thuật.
Hiện nay, mức lương của nhân viên phụ trách kỹ thuật dây chuyền chế biến mới ra trường, ít kinh nghiệm là từ 6,000,000 - 9,000,000 VNĐ/tháng. Với những người có kinh nghiệm trên 3 năm, bạn có thể nhận thu nhập 9,000,000 - 15,000,000 VNĐ/tháng.
4.2. Nhân viên phụ trách kỹ thuật phân phối thực phẩm
Nhân viên phụ trách kỹ thuật phân phối thực phẩm là những người đảm bảo việc bảo quản, vận chuyển, phân phối thực phẩm đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, giữ được chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm từ kho đến tay người tiêu dùng hoặc đại lý phân phối.
Công việc chính của những người làm nhiệm vụ này là đảm bảo hàng hóa được lưu trữ trong điều kiện nhiệt độ, độ ẩm phù hợp theo yêu cầu của từng loại thực phẩm. Trong quá trình vận chuyển, nhân viên kỹ thuật cũng có nhiệm vụ kiểm tra phương tiện chuyên chở, giám sát hoạt động bốc xếp nhằm tránh làm hư hỏng hàng hóa. Mức lương cho vị trí này thường dao động từ 8,000,000 - 18,000,000 VNĐ/tháng, phụ thuộc vào kinh nghiệm, quy mô công ty.
4.3. Chuyên viên kiểm nghiệm vệ sinh an toàn thực phẩm
Chuyên viên kiểm nghiệm vệ sinh an toàn thực phẩm là những người thực hiện các công việc phân tích, kiểm tra chất lượng, mức độ an toàn của thực phẩm, đảm bảo sản phẩm không chứa các chất gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng, tuân thủ quy định pháp luật về an toàn thực phẩm.
Một chuyên viên kiểm nghiệm vệ sinh an toàn thực phẩm cần lấy mẫu thực phẩm từ các nhà máy, siêu thị,, cơ sở chế biến để mang về phòng thí nghiệm phân tích. Sau khi phân tích, chuyên viên sẽ so sánh kết quả với các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia hoặc tiêu chuẩn quốc tế để đưa ra đánh giá.
Mức lương của chuyên viên kiểm nghiệm vệ sinh an toàn thực phẩm phụ thuộc khá nhiều vào trình độ chuyên môn, kinh nghiệm của ứng viên, thường dao động từ 9,000,000 - 17,000,000 VNĐ/tháng.
4.4. Nhân viên nghiên cứu và phát triển thực phẩm
Nhân viên nghiên cứu và phát triển thực phẩm (R&D) là người sáng tạo và cải tiến sản phẩm thực phẩm nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường, xu hướng tiêu dùng và yêu cầu về dinh dưỡng, an toàn. Công việc của những người này bắt đầu từ việc khảo sát thị trường, nghiên cứu nguyên liệu, xây dựng ý tưởng sản phẩm mới, sau đó tiến hành thử nghiệm công thức trong phòng lab.
Mức lương của nhân viên R&D phụ thuộc vào kinh nghiệm, trình độ học vấn, quy mô công ty và thường dao động từ 10,000,000 - 15,000,000 VNĐ/tháng.
4.5. Chuyên gia tư vấn dinh dưỡng cộng đồng
Chuyên gia tư vấn dinh dưỡng cộng đồng là những người hướng dẫn, xây dựng chế độ ăn uống hợp lý về dinh dưỡng nhằm nâng cao sức khỏe cộng đồng, phòng ngừa các bệnh liên quan đến ăn uống. Công việc chính của những người này là khảo sát tình trạng dinh dưỡng trong cộng đồng, tổ chức các buổi tư vấn, giáo dục sức khỏe, phối hợp với các đơn vị y tế, trường học, bệnh viện để triển khai chương trình cải thiện chế độ ăn uống.
Với mức lương dao động từ 8,000,000 - 16,000,000 VNĐ/tháng, các nhà tuyển dụng hy vọng có thể tìm được các ứng viên có kinh nghiệm, trình độ chuyên môn. Nếu làm tại các doanh nghiệp tổ chức quốc tế, thu nhập của bạn có thể cao hơn.
5. Trường đào tạo ngành công nghệ thực phẩm tốt nhất
Có rất nhiều cơ sở giáo dục đào tạo uy tín, chất lượng ngành công nghệ thực phẩm tại Việt Nam. Dưới đây là chi tiết về điểm chuẩn, học phí của từng trường:
Khu vực | Tên trường | Ngành học | Khối tuyển sinh | Điểm chuẩn (2024) | Học phí (2024) |
Miền Bắc | Học viện Nông nghiệp Việt Nam | Công nghệ thực phẩm và Chế biến | A00; B00; D07; D01 | 19 | 390,000 – 460,000 VNĐ/tín chỉ |
Trường Đại học Mở Hà Nội | Công nghệ thực phẩm | B00; A00; D07 | 17 | 396,000 VNĐ/tín chỉ | |
Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội | Kỹ thuật Thực phẩm | A00; B00; D07 | 24.54 | 22,000,000 – 28,000,000 VNĐ/năm | |
Trường ĐH Công nghiệp Hà Nội | Công nghệ thực phẩm | A00; B00; D07 | 22.65 | 18,000,000 – 20,000,000 VNĐ/năm | |
Miền Trung | Trường Đại Học Nông Lâm Huế | Công nghệ thực phẩm | A00; B00; B03; D08 | 16 | 350,000 – 400,000 VNĐ/tín chỉ |
Miền Nam | Đại Học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh | Công nghệ thực phẩm | A00; A01; B00; D08 | 24 | 300,000 – 350,000 VNĐ/tín chỉ |
Trường Đại học Nguyễn Tất Thành | Công nghệ thực phẩm | A00; B00; D07; D90 | 15 | 38,000,000 – 40,000,000 VNĐ/năm | |
Trường Đại học Công nghệ Sài Gòn | Công nghệ thực phẩm | D01; D02; D03; D04; D05; D06; A00; B00; D08; D31; D32; D33; D34; D35 | 15 | 18,000,000 – 22,000,000 VNĐ/năm | |
Đại học Bách Khoa Thành phố Hồ Chí Minh | Công nghệ Thực phẩm | A00; B00; D07 | 60.11 | 1,170,000 VNĐ/tín chỉ |
6. Tiềm năng và cơ hội của ngành công nghệ thực phẩm
Dân số nước ta ngày càng gia tăng, mức sống của người dân cũng được cải thiện, xu hướng tiêu dùng đang thay đổi khiến nhu cầu về thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm chức năng, thực phẩm sạch, thực phẩm hữu cơ cũng mở rộng. Trong bối cảnh nhu cầu về thực phẩm an toàn, dinh dưỡng và tiện lợi ngày càng tăng, ngành công nghệ thực phẩm hiện đang là một trong những ngành có tiềm năng phát triển. Đây là cơ hội để lĩnh vực này phát triển về quy mô và chất lượng.

Ngoài ra, các doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước cùng với việc ứng dụng khoa học - công nghệ hiện đại ví dụ như công nghệ bảo quản, công nghệ sinh học thực phẩm, trí tuệ nhân tạo (AI) trong sản xuất và phân phối thực phẩm khiến cho ngành này trở nên hấp dẫn. Sinh viên tốt nghiệp ngành công nghệ thực phẩm có thể làm việc ở nhiều vị trí khác nhau.
Bên cạnh đó, nhiều người theo học ngành công nghệ thực phẩm có cơ hội khởi nghiệp trong lĩnh vực chế biến thực phẩm sạch, thực phẩm truyền thống, sản phẩm lên men ha một số đồ uống dinh dưỡng. Trước xu hướng toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế, ngành công nghệ thực phẩm sẽ tiếp tục là lĩnh vực triển vọng, mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp công việc ổn định, đa dạng và mức lương hấp dẫn.
Tóm lại, ngành công nghệ thực phẩm đang là lĩnh vực rất phát triển tại Việt Nam trước thời đại hội nhập kinh tế, xu hướng toàn cầu hóa. Đây cũng là ngành học có nhiều cơ hội việc làm đa dạng khi tốt nghiệp ra trường cùng mức thu nhập ổn định. Nếu có đam mê với lĩnh vực này, mong muốn tìm việc làm công nghệ thực phẩm, bạn có thể truy cập vào Job3s.com.vn để cập nhật tin tức mới nhất nhé.