Kế toán quản trị là gì? Chức năng, mô tả công việc và mức lương

1. Kế toán quản trị là gì? Đặc điểm của kế toán quản trị

Kế toán quản trị đóng vai trò cung cấp dữ liệu tài chính và nguồn lực quan trọng, hỗ trợ các nhà quản lý trong việc hoạch định chiến lược ngắn hạn và dài hạn. Thông qua việc thu thập, phân tích, đánh giá và truyền đạt thông tin một cách chính xác, kế toán quản trị giúp doanh nghiệp kiểm soát hoạt động, tối ưu hóa quy trình và đạt được các mục tiêu kinh doanh một cách hiệu quả.

Mặc dù các tổ chức này có thể khác nhau về vai trò, sứ mệnh, mục tiêu tuy nhiên bất cứ một doanh nghiệp nào cũng có hai đặc điểm chính:

• Mỗi tổ chức đều xác định mục tiêu và chiến lược hoạt động rõ ràng. Đối với doanh nghiệp, mục tiêu quan trọng nhất là gia tăng doanh thu, cắt giảm chi phí và tối ưu hóa lợi nhuận. Những định hướng này giúp doanh nghiệp phát triển bền vững và nâng cao hiệu quả kinh doanh.

• Trong quản trị, các nhà quản lý luôn cần giám sát và điều hành hoạt động của tổ chức một cách hiệu quả. Khi quy mô doanh nghiệp mở rộng, lượng thông tin cần thiết cho quá trình quản lý cũng tăng lên, đảm bảo việc ra quyết định chính xác và duy trì sự vận hành ổn định.

2. Vai trò chung của kế toán quản trị trong doanh nghiệp

Kế toán quản trị giữ vai trò thiết yếu trong doanh nghiệp, cung cấp thông tin chính xác, hữu ích nhằm hỗ trợ xây dựng kế hoạch kinh doanh hiệu quả. Đồng thời, nó giúp đo lường hiệu suất hoạt động theo thời gian, cho phép các nhà quản lý phát hiện và xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh trong từng bộ phận hoặc toàn bộ tổ chức. Bên cạnh đó, bộ phận kế toán này còn đảm nhận nhiều nhiệm vụ quan trọng khác, bao gồm:

• Xây dựng các kế hoạch: Cấp lãnh đạo doanh nghiệp luôn xây dựng kế hoạch kinh doanh cụ thể ngay từ đầu năm tài chính, với mục tiêu quan trọng là đạt được doanh thu kỳ vọng. Kế hoạch này đưa ra các mục tiêu như ngắn hạn, trung hạn hoặc dài hạn, tùy theo chiến lược phát triển của công ty. Trong quá trình triển khai, giám đốc cần cùng với bộ phận để đảm bảo mọi nguồn lực được huy động hiệu quả, hướng tới mục tiêu chung đã đề ra.

• Tổ chức hoạt động điều hành: Trong quá trình tổ chức, nhà quản lý xác định cách kết nối hiệu quả giữa cơ cấu tổ chức, nhân sự và các nguồn lực nhằm đảm bảo kế hoạch được triển khai một cách tối ưu. Khi điều hành, họ giám sát hoạt động hàng ngày, duy trì sự ổn định và đảm bảo mọi quy trình vận hành một cách suôn sẻ.

• Kiểm tra hoạt động cụ thể: Sau khi lập kế hoạch và triển khai, giám đốc điều hành cần giám sát và đánh giá việc thực hiện kế hoạch. Họ kiểm tra từng bộ phận để đảm bảo hoạt động đúng hướng, đồng thời so sánh kết quả thực tế với kế hoạch đề ra. Qua đó, họ xác định các điểm chưa đạt yêu cầu và điều chỉnh kịp thời để hoàn thành mục tiêu.

• Đưa ra phương án: Ra quyết định là quá trình lựa chọn phương án tối ưu trong số các giải pháp khác nhau. Đây không phải là một chức năng riêng biệt mà đóng vai trò quan trọng trong mọi giai đoạn quản lý, từ lập kế hoạch, triển khai đến giám sát và đánh giá. Việc ra quyết định diễn ra liên tục, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

3. Chức năng của kế toán quản trị trong doanh nghiệp

Kế toán quản trị đóng vai trò hỗ trợ nhà quản lý trong việc vận hành và kiểm soát kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó, chức năng của nó gắn liền với bốn nhiệm vụ cốt lõi: lập kế hoạch, tổ chức và giám sát, đo lường và đánh giá, cũng như ra quyết định.

Lập các kế hoạch cụ thể:

Trong quá trình lập kế hoạch, nhà quản lý cần dự đoán kết quả các chỉ tiêu kinh tế dựa trên dữ liệu từ kế toán quản trị. Điều này bao gồm việc thu thập, phân tích thông tin tài chính, đồng thời đưa ra dự đoán và ước tính về tình hình tài chính sắp tới. Khi xây dựng kế hoạch, họ phải liên kết các chỉ tiêu kinh tế, xác định mối quan hệ nhân quả và đánh giá tác động có thể xảy ra trong tương lai.

Thực hiện tổ chức và điều hành:

Đây là một trong những chức năng quan trọng của kế toán quản trị, nhằm truyền đạt các chỉ tiêu kế hoạch đến nội bộ doanh nghiệp và tổ chức hoạt động của các phòng ban theo định hướng đã được phê duyệt. Để thực hiện hiệu quả, nhà quản lý cần phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận, phân bổ nguồn nhân lực hợp lý và tối ưu hóa các yếu tố sản xuất để đạt được mục tiêu đề ra.

Kiểm soát & đánh giá các kết quả thực hiện

So sánh kết quả thực tế với các chỉ tiêu kế hoạch giúp doanh nghiệp đánh giá mức độ hoàn thành mục tiêu. Qua đó, nhà quản lý có thể phân tích dữ liệu, rút ra thông tin quan trọng để làm cơ sở cho các quyết định và chiến lược kinh doanh tiếp theo.

Trên thực tế, quá trình kiểm tra và đánh giá chủ yếu tập trung vào việc so sánh giữa kế hoạch và kết quả thực tế. Điều này giúp nhận diện những chênh lệch, xác định nguyên nhân ảnh hưởng và đưa ra điều chỉnh phù hợp cho từng cá nhân, bộ phận, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức.

Đưa ra quyết định:

Ra quyết định là một trong những chức năng cốt lõi của kế toán quản trị. Dựa trên thông tin đã được thu thập, phân tích và chọn lọc, nhà quản lý có thể đưa ra các quyết định phù hợp cho từng hoạt động kinh doanh, giúp tối ưu hóa nguồn vốn, giảm thiểu chi phí và nâng cao hiệu quả vận hành.

Quyết định kinh doanh thường được đưa ra dựa trên việc tổng hợp nhiều nguồn thông tin, trong đó dữ liệu từ kế toán quản trị có độ tin cậy cao và mang tính quyết định. Kế toán quản trị chịu trách nhiệm thu thập, phân tích và chọn lọc các thông tin quan trọng như danh mục sản phẩm, số lượng, chi phí, vốn, lợi nhuận và thị trường, giúp nhà quản lý đưa ra lựa chọn chính xác và hiệu quả hơn.

4. Mức lương của việc làm kế toán quản trị

Mức lương của kế toán quản trị phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kinh nghiệm, vị trí công tác, quy mô doanh nghiệp và khu vực làm việc. Dưới đây là mức lương tham khảo cho vị trí này:

Mức lương theo kinh nghiệm:

Mức lương theo cấp bậc:

5. Mô tả công việc của việc làm kế toán quản trị

Kế toán quản trị đóng vai trò quan trọng trong mọi tổ chức, từ doanh nghiệp tư nhân, tập đoàn lớn đến cơ quan nhà nước. Tùy theo nhu cầu cụ thể của từng đơn vị, vị trí này có thể được gọi là kế toán viên, kế toán chi phí hay kế toán quản lý, nhưng đều đảm nhiệm các nhiệm vụ chung như sau:

Hạch toán chi phí: Thu thập dữ liệu, ghi nhận chi tiết doanh thu và phân bổ chi phí chung là nhiệm vụ quan trọng của kế toán. Kế toán quản trị có trách nhiệm tổng hợp, đánh giá số liệu nội bộ để lập báo cáo tài chính và báo cáo quản trị, hỗ trợ quá trình phân tích và ra quyết định

Kiểm soát và lập kế hoạch: Đây là quá trình giám sát hoạt động của các kế toán viên nhằm đảm bảo việc ghi nhận doanh thu, chi phí chính xác, tạo cơ sở dữ liệu cho báo cáo tài chính. Kế toán quản trị chịu trách nhiệm phân tích, dự báo, lập ngân sách và xây dựng kế hoạch, đồng thời cung cấp tham vấn quan trọng cho ban lãnh đạo trong quá trình ra quyết định.

Kế toán quản trị đóng vai trò phân tích dữ liệu tài chính, dự báo xu hướng, xác định cơ hội và quản lý rủi ro. Đồng thời, họ theo dõi, sắp xếp các nguồn vốn và tài trợ cho doanh nghiệp. Nhiệm vụ chính của kế toán quản trị là cung cấp thông tin về tình hình kinh doanh, hỗ trợ ban lãnh đạo đưa ra những quyết định quan trọng nhằm tối ưu hóa hiệu quả hoạt động.

6. Yêu cầu trình độ, kỹ năng của kế toán quản trị

Khả năng phân tích logic: Kế toán quản trị cần có khả năng phân tích tài chính từ các hoạt động kinh doanh để đưa ra kế hoạch tối ưu hóa chi phí. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể kiểm soát ngân sách hiệu quả và đảm bảo các mục tiêu kinh doanh được thực hiện đúng lộ trình.

Kỹ năng giao tiếp: Đây là yếu tố quan trọng trong mọi vị trí, đặc biệt với kế toán quản trị – người giám sát và phối hợp với nhiều bộ phận khác. Khả năng giao tiếp tốt giúp họ trao đổi hiệu quả với đồng nghiệp, truyền đạt thông tin chính xác đến lãnh đạo và hỗ trợ công tác quản lý.

Khả năng tổ chức và sắp xếp công việc: Kế toán quản trị đảm nhiệm việc giám sát và quản lý quy trình tài chính, do đó cần có kỹ năng tổ chức công việc khoa học. Họ phải biết cách ưu tiên nhiệm vụ quan trọng, phân bổ công việc hợp lý để nâng cao hiệu suất làm việc.

Kỹ năng quản lý thời gian: Với khối lượng công việc lớn, kế toán quản trị cần biết cách phân bổ thời gian hợp lý để hoàn thành nhiệm vụ nhanh chóng và hiệu quả. Việc sắp xếp công việc có trình tự giúp họ đảm bảo tiến độ và chất lượng công việc.

Kỹ năng sử dụng phần mềm kế toán: Các công cụ phần mềm hỗ trợ đáng kể trong việc xử lý dữ liệu tài chính. Thành thạo phần mềm kế toán giúp kế toán quản trị làm việc nhanh hơn, giảm sai sót và nâng cao hiệu suất công việc.

7. So sánh giữa kế toán quản trị và kế toán tài chính, kế toán tổng hợp

Điểm giống nhau giữa kế toán quản trị và kế toán tài chính

• Cả hai loại kế toán đều sử dụng dữ liệu thu thập từ hệ thống kế toán doanh nghiệp, bao gồm quy trình, nhân sự và các nguồn thông tin khác, nhằm mục đích ghi nhận và lưu trữ dữ liệu tài chính.

• Kế toán tài chính và kế toán quản trị đều dựa trên chứng từ gốc nhưng có cách tiếp cận khác nhau: một bên cung cấp cái nhìn tổng thể, trong khi bên còn lại tập trung vào chi tiết cụ thể.

• Cả hai đều phục vụ mục tiêu phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh, đồng thời quan tâm đến các yếu tố như doanh thu, chi phí và sự biến động của tài sản, vốn trong doanh nghiệp.

Phân biệt giữa kế toán quản trị và kế toán tài chính:

Phân biệt giữa kế toán quản trị và kế toán tổng hợp:

8. Cơ hội và thách thức của việc làm kế toán quản trị

Dưới đây là cơ hội việc làm kế toán quản trị trong tương lai cho các bạn sinh viên đang theo học ngành kế toán, đồng thời là các khó khăn thách thức lớn mà các bạn phải đối mặt:

• Cơ hội phát triển:

Trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0, kế toán quản trị đang trải qua sự thay đổi mạnh mẽ với xu hướng ứng dụng công nghệ vào các nghiệp vụ kế toán. Điều này đòi hỏi các chuyên gia trong lĩnh vực phải thành thạo các phần mềm chuyên dụng để nâng cao hiệu quả công việc.

Do đó, việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng và đào tạo nguồn nhân lực theo hướng công nghệ số trở thành chiến lược dài hạn giúp doanh nghiệp phát triển bền vững. Người làm kế toán quản trị cần liên tục cập nhật kiến thức, linh hoạt tiếp cận công nghệ mới để tối ưu quy trình làm việc.

Về lộ trình nghề nghiệp, kế toán quản trị là vị trí có thu nhập hấp dẫn và nhiều cơ hội thăng tiến. Thông thường, một kế toán quản trị sẽ bắt đầu từ vị trí kế toán viên, làm quen với các nguyên tắc kế toán và hoạt động của doanh nghiệp. Sau đó, họ có thể thăng tiến lên kế toán cấp cao, tiếp đến là kiểm soát viên, và cuối cùng có cơ hội đảm nhiệm vai trò giám đốc tài chính.

• Thách thức và khó khăn:

Đảm bảo độ chính xác của thông tin tài chính là yêu cầu quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh kinh doanh ngày càng phức tạp và biến động.

Kế toán quản trị cần thường xuyên cập nhật các thay đổi trong quy định thuế, đồng thời cẩn trọng trong quá trình làm việc để hạn chế sai sót. Họ cũng phải đối mặt với những tình huống khó khăn, chẳng hạn như phân tích và giải thích các chênh lệch trong báo cáo tài chính hoặc tìm giải pháp tối ưu hóa chi phí.

Bên cạnh đó, kỹ năng giao tiếp và phối hợp giữa các bộ phận trong doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng, giúp đảm bảo tính chính xác của thông tin và hỗ trợ đưa ra quyết định kinh doanh hiệu quả.

Kế toán quản trị giữ vai trò chủ yếu trong việc lập báo cáo tài chính chi tiết, sử dụng nội bộ doanh nghiệp và đưa ra các chiến lược phát triển bền vững. Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp nâng cao hiệu suất tài chính cho doanh nghiệp, hãy cập nhật các phương pháp kế toán quản trị mới nhất. Đừng quên theo dõi Job3s.com.vn để khám phá thêm kiến thức hữu ích về việc làm kế toán doanh nghiệp nhé!